Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Geleceğe Miras çalışmaları neticesinde Eski Van Şehri’nin halihazırda taşıdığı sorunların büyük bölümünü çözüme kavuşturmuş olacaklarını belirterek, “4 yılın sonunda Eski Van Şehri’nin yüzde 30’unda kazıları, yine yüzde 30’luk bir alanda da restorasyon, onarım ve koruma çalışmalarını tamamlamayı planlıyoruz. Bu hedefimize ulaşmak için toplam 800 milyon lira ödenek ayıracağız.” dedi.
Van’daki sektör temsilcileriyle bir araya gelen Ersoy, daha sonra Van Kalesi’nin arkasındaki Eski Van Şehri’nde bulunan Hüsrev Paşa Camisinin önünde düzenlenen Geleceğe Miras Eski Van Şehri Tanıtım Programına katıldı.
İzmir, Denizli, Antalya, Aydın ve Muğla’daki projelere benzer projelerden biri olan Geleceğe Miras Eski Van Şehri Projesi için çalışmaların başladığını belirten Ersoy, milattan önce 3 binli yıllardan 20. yüzyılın başlarına kadar kesintisiz olarak iskan görmüş bir kentte olduklarını söyledi.
Erken Tunç Çağı’na kadar uzanan tarihi, Urartu medeniyetinin merkezi olması ve daha birçok medeniyete ev sahipliği yapması, ayrıca İran ve Orta Asya bölgesini Anadolu’ya bağlayan bir konumda bulunmasının Van’ı tarih boyunca önemli ve değerli kıldığını belirten Ersoy, 20. yüzyılın başlarında savaş ve çatışma ortamında tahrip olan Eski Van Şehri’nin, birkaç yapı kalıntısı dışında tümüyle yok olma durumuna geldiğini kaydetti.
Tahribattan kısmen kurtulup bugüne ulaşan Saray Kapı, Maarif Dükkanları, Kızıl Minareli Cami, Kaya Çelebi ve Horhor Cami, Hüsrev Paşa Hanı ve Hamamı, Mir-i Ambar, Kaya Sarnıcı ve Ulu Cami, Kethuda Ahmet Cami, doğu-güney surlar, Surb Stephanos ve Surb Vardan Kiliselerinin bulunduğu tarihi alanın 1970’li yıllardan bu yana yüzde 7’lik bir diliminin kazıldığını belirten Ersoy, Geleceğe Miras Projesi ile kazıların kapsamını artıracaklarını ifade etti.
Eski Van Şehri ile ilgili yol haritasını belirlediklerini dile getiren Ersoy, yürütülecek çalışmalar neticesinde, bölgenin kültürel belleğine dair önemli izler barındıran Eski Van Şehri’ni sahip olduğu tüm değerlerle ülkenin kültürel cazibe noktalarından biri haline getirmenin temel hedefleri olduğunu vurguladı.
Bu hedefe ulaşmak adına belirledikleri yol haritasının arkeolojik kazılar, restorasyon uygulamaları ve çevre düzenleme çalışmaları olmak üzere üç ayak üzerinde kurgulandığını aktaran Ersoy, şöyle konuştu:
“Geleceğe Miras Eski Van Şehri Projesi’nin en önemli ayağını kuşkusuz arkeolojik kazılar oluşturmakta. Bu kazılardan elde edilecek bilimsel bulgu ve sonuçların, kent ve bölge tarihinin kültürel kodlarının çözümlenmesine yönelik önemli veriler sunacağı aşikar.
Proje kapsamında Maarif Dükkanları ve Kamu Alanları, Hüsrev Paşa Hamamı, Ulu Cami çevresi ile Aziziye Kışlası kazı çalışmalarına hızlıca başlıyoruz. Kentin Osmanlı öncesi dönemine ait en önemli mimari kalıntıları olarak kabul edilen Ulu Cami ve Kızıl Minareli Cami ile Osmanlı Dönemi’ne tarihlenen Hüsrev Paşa Hanı’nda projelendirme çalışmaları, Vakıflar Genel Müdürlüğümüzce tamamlandı. Ulu Cami’de restorasyon çalışmalarına da başladık. Bu eser, kentin en eski Türk-İslam yapısı olması ve Anadolu öncesi Türk sanatının İran’la bağlantılı izlerini üzerinde taşıyan özgün yapısı sebebiyle öne çıkmakta.”
“Eski Van Şehri’ni ören yeri statüsü kazandırmayı da hedefliyoruz”
Ersoy, 19. yüzyılda tahıl ambarı olarak kullanıldığı bilinen Mir-i Ambar ile Kaya Sarnıcı’nda restorasyon, rekonstrüksiyon ve işlevlendirme çalışmaları yapacaklarını dile getirdi.
Çalışmaların ardından her iki eseri de koruma ve kullanma dengesini gözeterek ziyaretçilerin kullanımına açacaklarını dile getiren Ersoy, “Kentin güney surlarında yapılacak proje ve restorasyon çalışmaları ile Eski Van Şehri sınırlarını görünür hale getireceğiz. Geleceğe Miras Projemiz ile Eski Van Şehri’ni ören yeri statüsü kazandırmayı da hedefliyoruz. Bakanlığımızca hazırlanan Ziyaretçi Karşılama ve Çevre Düzenleme Projesi kapsamında, restorasyonlarla ayağa kaldırılacak yapıları özgün yürüme yolları ile birbirine bağlayacağız. Kısa ve uzun tur olmak üzere yürüyüş rotaları oluşturarak ziyaretçilere Eski Van Şehri’nin orijinal sokaklarında yürüme imkanı sağlayacağız.” şeklinde konuştu.
Bu heyecan verici projeyi tüm ayrıntılarıyla ve hızlıca hayata geçirmeyi hedeflediklerini belirten Ersoy, şunları kaydetti:
“Geleceğe Miras çalışmaları neticesinde Eski Van Şehri’nin halihazırda taşıdığı sorunların büyük bölümünü çözüme kavuşturmuş olacağız. 4 yılın sonunda Eski Van Şehri’nin yüzde 30’unda kazıları, yine yüzde 30’luk bir alanda da restorasyon, onarım ve koruma çalışmalarını tamamlamayı planlıyoruz. Bu hedefimize ulaşmak için toplam 800 milyon lira ödenek ayıracağız. İnşallah bütün bu çalışmalar sonuçlandığında Van’ın köklü tarih ve kültürünün, asırlarca kök saldığı bu topraklar üzerinde yeniden yükseldiğini hep birlikte göreceğiz. Van’da olduğu gibi ülkemizin dört bir köşesindeki antik kentlerimizde yeniden ayağa kalkışı mümkün kılan Geleceğe Miras projesine, fikir aşamasından saha çalışmalarına kadar emek ve destek veren herkese canı gönülden teşekkür ediyorum.” ifadelerini kullandı.
Bakan Ersoy, daha sonra Eski Van Şehri’ni gezerek tarihi yapılarla ilgili Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Gülsen Baş’tan bilgi aldı.
Programa, Vali ve Büyükşehir Belediye Başkan Vekili Ozan Balcı, AK Parti Van milletvekilleri Burhan Kayatürk, Kayhan Türkmenoğlu, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Hamdullah Şevli, Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Gülşen Orhan, AK Parti İl Başkanı Emre Güray, AK Parti Van Büyükşehir Belediye Başkan adayı Abdulahat Arvas, DAKA Genel Sekreteri Halil İbrahim Güray, kurum amirleri, sektör temsilcileri ve Turizm Fakültesi öğrencileri katıldı.
